شاید برخی از افراد نسبت به انواع ارز دیجیتال به ویژه بیت کوین بدبین هستند، اما کمتر کسی پیدا می‌شود که نظر مثبتی نسبت به فناوری بلاک چین نداشته باشد.

بلاک چین چرا هنوز نتوانسته رقبایش را کنار بزند؟

پی آسان : می‌توان ادعا کرد قابلیت‌ها و موارد استفاده از بلاک چین جهت ایجاد تغییری بزرگ در جهان بر کسی پوشیده نیست، اما چرا با گذشت ۱۰ سال از زمانی که این فناوری به صورت عملی اجرا شده است، هنوز بلاک چین به طور عمده و تاثیر گذار به کار نرفته است؟

شاید برخی بگویند که بیت کوین و ارزهای دیجیتال با بلاک چین ساخته شده‌اند و کاربرد جهانی دارند. درست است که اکنون بزرگترین کاربرد بلاک چین، همین سیستم‌های پرداخت، ذخیره ارزش و تراکنش با ارز دیجیتال است، اما  در حال حاضر به سختی می‌توان گفت در ابعاد جهانی کارآمد است، چراکه هنوز مشتریان این خدمات تعداد معدودی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد.

در طول ۱۰ سال گذشته چندین کاربرد دیگر برای بلاک چین تعریف و عملیاتی شده است، مثل پلتفرم غیر متمرکز مبادلات، ذخیره داده غیر متمرکز، اعتبار سنجی و سایر مواردی که هیچکدام به طور جدی ادامه پیدا نکرد یا مورد قبول واقع نشد. در ادامه چند نمونه از این موارد استفاده از بلاک چین را که اجرا شدند اما به دلایل مختلف گسترش نیافتند را بررسی می‌کنیم.

موارد استفاده از بلاک چین در بانکداری و انتقال ارز

زمانی که بیت کوین خبرساز شد، ویژگی‌هایش از جمله بدون هزینه بودن، سرعت انتقال، حذف واسطه‌ها و امنیت بالا باعث جذب کثیری از مردم شد، خیلی‌ها فکر می‌کردند این یک انقلاب در بانکداری خواهد بود و کسانی که قدرتشان از واسطه‌گری سرمایه‌های مردم بدست آمده است دورانشان به سر خواهد آمد، اما این اتفاق رخ نداد و همه چیز طبق نقشه جلو نرفت.

بیت کوین نتوانست به یک ارز با عملکرد بالا تبدیل شود، کارمزدها بالا رفت، زمان تایید تراکنش طولانی شد و در نهایت به طلای دیجیتال تبدیل شد که فقط ماهیت ذخیره ارزش دارد. بانک‌ها با دیدن انحراف بیت کوین از مسیر اصلی، نفس راحتی کشیدند و حتی برخی موسسات بزرگ بانکی مثل جی‌پی مورگان از علاقه خودشان برای ارائه خدمات خرید و فروش گفتند.

هرچند بیت کوین یکی از موارد استفاده از بلاک چین است که باعث شد همه بلاک چین را بشناسند، اما بیت کوین با کمک بلاک چین نتوانست چهره پول و ارز را به طور کامل تغییر دهد. با این حال هنوز امید می‌رود که به غیر بیت کوین، دیگر ارزهای دیجیتال با کمک فناوری بلاک چین‌های پیشرفته‌تر بتوانند آرزوی تحول در پول و بانکداری را عملی کنند.

مزیت‌ هایی که بر خطرات افزودند

یکی از مهم‌ترین مزیت‌های بلاک چین حذف واسطه است. این مزیت می‌تواند دخالت افراد یا نهادهای کنترل‌گر در فرایندهای مختلف به ویژه در حوزه پول و سرمایه را کاهش دهد. این ویژگی، به خصوص در کشورهایی که قوانین سختگیرانه مالیاتی دارند بسیار جذاب است اما وجود نظارت دولتی مزیتی دارد که بعد از وقوع مشکلات، خودش را نشان می‌دهد.

اگر کاربران ارز دیجیتال یا فناوری بلاک چین، دانش کافی در استفاده  از آن را نداشته باشند یا هیچ راهی برای نظارت بر بلاک چین نباشد، دنیایی خطرناک و ناایمن خواهیم ساخت. به عبارت دیگر، موارد استفاده از بلاک چین باید برای همه امن باشد نه فقط برای افرادی که اطلاعات کافی از این فناوری دارند. برای مثال همه از بانکداری الکترونیک اینترنتی یا موبایلی استفاده می‌کنند اما نیازی نیست تمام جزئیات نحوه عملکرد آن را بدانند.

سیستم فعلی بانکداری، انواع روش‌های حفظ امنیت سرمایه مشتریان را اجرا می‌کند. در ساده‌ترین اتفاقات مثل واریز اشتباه پول یا کلاهبرداری اینترنتی از صاحبان حساب، مشتری از طریق قانونی می‌تواند از بانک بخواهد تا پولش را به حسابش برگردانند اما در بیت کوین اینگونه نیست و دارنده ارز دیجیتال فقط باید مراقب باشد.

در روزهای گذشته شاهد بزرگترین هک ارزهای دیجیتال از صرافی ژاپنی کوین چک (Coincheck) بودیم که هنوز نتیجه بررسی‌ها و نحوه بازگردانی سرمایه مشتریان مشخص نشده است. اگر قرار است این تحول به همین شکل جلو رود، دنیای خطرناکی برای افراد آسیب‌پذیر مثل افراد سالخورده خواهد بود.

قرارداد هوشمند؛ از تئوری تا اجرا

ویتالیک بوترین بنیانگذار اتریوم‌، قرارداد هوشمند را با هدف حذف اشخاص ثالث از شبکه‌ها و کارهای مبتنی بر رایانه معرفی کرد. این پدیده در نگاه اول برای دنیای مدرن امروزی بسیار جذاب است. قراردادهای هوشمند علی رغم همه توانمندی و کاربردهایی که دارد، راه طولانی برای موفقیت در پیش خواهد داشت. به عبارت دیگر قراردادهای هوشمند در کنار موارد استفاده از بلاک چین نتوانسته‌اند اطمینان لازم را کسب کنند و حضور یا نظارت انسان هنوز مورد نیاز است.

انواع عرضه اولیه سکه که رو به گسترش هستند از قرارداد هوشمند برای اجرا استفاده می‌کنند و کاربردهای بیشتری برای بلاک چین به وجود می‌آورند که باید منتظر ماند و دید آیا کاربردهای جدید می‌توانند تغییرات بزرگی ایجاد کنند؟

شکی نیست که موارد استفاده از بلاک چین حداقل روی کاغذ و در دنیای امروزی می‌تواند موثر و کارساز باشد. اما هنوز بلاک چین نتوانسته رقبای خود را کنار زند یا حداقل در یک وضعیت برابر قرار گیرد. پتانسیل این فناوری بسیار بالا است، ولی اجرای آن بسیار کند است و راهی پر از موانع دارد که فقط می‌توان منتظر ماند و مشاهده کرد که توسعه‌دهندگان چه اقداماتی انجام خواهند داد.

پیشنهاد می کنیم در این پست ببینید که بلاک چین چیست.